معرفی و بررسی قرابادین معصومی

سابقه و هدف: قرابادین از جمله دانش های بسیار مهم در زمینه طب سنتی به شمار می آید. چرا که حاوی تجارب ارزنده پیشینیان درباره داروسازی و کابرد داروهاست. در این مقاله از  میان نسخ خطی فراوانی که در مورد علم پزشکی ، به ویژه قرابادین نوشته شده است، به معرفی یکی از مهم ترین کتاب های عهد صفوی به نام  «قرابادین معصومی» اثر معصوم بن کریم الدین شوشتری شیرازی می پردازیم.تا تجارب ارزنده نویسنده را در این باره که کمتر شناخته شده است معرفی کنیم. مواد و روش ها: پس از مطالعـۀ قدیمی ترین نسخۀ خطی این اثر  در کتابخانـۀ مجلس و مقایسه آن با دیگر نسخ در دسترس از این رساله که در کتابخانه های ملی، مرکز اسناد دانشگاه تهران و مسجد گوهرشاد مشهد قراردارد، به جهت رفع کاستی های نسخۀ اصلی و یافتن ویژگی های برجسته «قرابادین معصومی» اقدام به تطابق آن با آثار مشابهی چون ذخیره خوارزمشاهی، الاسباب و العلامات، قرابادین شفایی و قرابادین عقیلی شد. یافته ها: این نسخه از حیث اطلاعات مهم داروشناسی و ارائـه نسخه های متفاوت برای بیماری واحد از اهمیت ویژه ای برخوردار است. همچنین مؤلف در تألیف اثر ارزشمند خود از آرای بیش از چهل حکیم متقدم و معاصر خود استفاده کرد ه است که از حیث معرفی برخی پزشکان نام برده شده  -که چندان شناخته شده نیستند - و نیز استفاده از منابع معتبر طبی حائز اهمیت است. نتیجه گیری: به نظر می رسدکه این کتاب حاوی ابتکارات و تجربه های ابداعی نویسنده در ساخت و به کارگیری داروهاست که بر اهمیت مطالعه و شناخت این اثر از سوی علاقه مندان به طب سنتی می افزاید.